Over het gebouw

Het Hof in Dordrecht is een belangrijke plaats van herinnering. Het Hof van Nederland is nu een museum, maar vroeger was het een klooster, vergaderplaats, oefenplek voor gewapende burgers, een beestenmarkt en een school. Op deze plek zijn belangrijke besluiten genomen voor de geschiedenis van Dordrecht én Nederland.

Het gebouw staat hier sinds de middeleeuwen. Rond 1275 vestigen de Augustijnen zich in Dordrecht. Dit is een kloosterorde. Ze krijgen van de stad toestemming op deze plek een klooster te bouwen. In 1293 leggen ze de eerste steen voor het Augustijnenklooster.

Het kloostercomplex is groter dan alleen het huidige museum. Ook de Kloostertuin en de Augustijnenkerk horen erbij. In deze kerk liggen ongeveer 8000 mensen begraven, waaronder kunstenaar Aelbert Cuyp.

Meerdere malen brandt het klooster af, maar bouwen de monniken het ook weer op met steun van de Dordtenaren. Er komen naast een eetzaal en slaapzaal onder andere een kapittelzaal. De kapittelzaal is een belangrijk vertrek, omdat daar wordt voorgelezen uit de Bijbel en de Regel van Augustinus (over hoe je je moet gedragen).

In 1572 – tijdens de Tachtigjarige Oorlog – verandert Dordrecht van geloof. De stad gaat over van katholiek naar gereformeerd. De katholieke monniken worden uit het klooster gezet. Ze vertrekken naar Brussel. De Augustijnenkerk wordt als eerste kerk in Dordrecht toegewezen aan de gereformeerden. De stad verkoopt de kerkschatten en neemt de overige ruimtes in het Augustijnenklooster in gebruik.

Van 19 tot 23 juli 1572 vindt een geheime vergadering van de Staten van Holland plaats in de eetzaal. De mensen zijn zenuwachtig, want het is een illegale bijeenkomst die niet is goedgekeurd door de landsheer, koning Filips II van Spanje. Twaalf Hollandse steden geven Willem van Oranje officieel de leiding over de opstand, geld voor soldaten en bespreken vrijheid van godsdienst en geweten. Later komt dit bekend te staan als de Eerste Vrije Statenvergadering.

Vanaf 1572 verhuurt Dordrecht het voormalige klooster aan allerlei groepen. Als hoofdhuurder stellen ze de Heelhaaksschutters aan. Zij gebruiken de oude slaapzaal en eetzaal en ze oefenen op het terrein met schieten. Daarnaast organiseert de stad regelmatig belangrijke bijeenkomsten van de Staten van Holland in het Hof. Zoals in 1575 wanneer vertegenwoordigers uit Holland en Zeeland naar Dordrecht komen. Ze sluiten een verbond dat ze samen verder zullen strijden: de Unie van Dordrecht. Het is een belangrijke stap op weg naar de Unie van Utrecht in 1579.

In 1585 komt de graaf van Leicester naar Dordrecht. Hij is gouverneur van de noordelijke Nederlanden uit naam van de Engelse koningin Elisabeth I. Speciaal voor hem laat de stad het klooster verbouwen tot een Hof waar hij kan logeren. De sierlijke poorten en de bovenverdieping worden voor hem gemaakt. Het Hof wordt een echt stadspaleis. Lang kan hij er niet van genieten, in 1587 wordt Leicester het land uit gezet.

Eeuwenlang is het Hof ook een plaats waar wordt gehandeld. Zo bevindt de beestenmarkt zich op het Hof. Het hooi voor de dieren wordt op een van de zolders bewaard. Tussen 1589 en 1659 is de Beurs en handel in aandelen en goederen hier gevestigd. In 1655 wordt het Hof korte tijd Chambre mi Partie: daar worden alle claims afgehandeld die zijn ontstaan door het sluit van de Vrede van Munster in 1648 (die het einde betekende van de Tachtigjarige Oorlog). Tussen 1658 en 1673 komt er een groep Engelse kooplieden, de Merchant Adventurers. Ook zij gaan het Hof gebruiken en ze organiseren grote feesten.

Na de 17de eeuw raakt het Hof in verval. In 1775 staat het op de nominatie om gesloopt te worden. Zo ver komt het niet. De Heelhaaksschutters verdwijnen na het opheffen van de gilden en de stad kiest voor een andere invulling. Teekengenootschap Pictura mag gebruik maken van de oude slaapzaal. In 1837 komt er een Centenschool, een openbare school voor arme kinderen.

In de 20ste eeuw wordt het Hof gebruikt als gymzaal en trouwlocatie. Ook starten na de Tweede Wereldoorlog de Hoffeesten om de Eerste Vrije Statenvergadering te herdenken. In 1972 volgt een grote verbouwing. Het Hof wordt in oude luister hersteld met een reconstructie van de 16 eeuwse gevels die in de loop der eeuwen verloren waren gegaan. Koningin Juliana komt op bezoek om het nieuwe Hof te openen tijdens de herdenking van 400 jaar Eerste Vrije Statenvergadering.

Nu is het Hof een museum, in 2015 geopend door koning Willem-Alexander. In het nieuwe museum komt het gebouw tot leven. Het vertelt zijn eigen verhaal door middel van gekleurde luisterhoorns. Als je hieronder gaat staan hoor je wat het gebouw de afgelopen eeuwen zoal heeft meegemaakt. Het is vaak verbouwd en heeft verschillende functies gehad zoals prinsenhof, school en clubgebouw van de schutterij. Kom eens langs en luister naar wat het Hof je te vertellen heeft.